Hz.Muhammed’den Sonraki Tüm Halifeler
Halifeler, İslam peygamberi Muhammed’in ölümünden sonra onun yerine geçen ve İslam toplumunun dini ve siyasi liderleri olarak kabul edilen kişilerdir. Halifelik makamı, İslam tarihinde 1300 yılı aşkın bir süre boyunca varlığını sürdürmüştür.
Dört Halife olarak bilinen ilk dört halife, İslam tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu halifeler, Muhammed’in yakın arkadaşları ve sahabeleri arasından seçilmişlerdir.
Ebu Bekir (632-634), Muhammed’in ölümünün ardından ilk halife seçilmiştir. Halifeliği sırasında, İslam orduları Arap Yarımadası’nı fethetmiştir.
Ömer bin Hattab (634-644), Muhammed’in en yakın arkadaşlarından biriydi. Halifeliği sırasında, İslam orduları Suriye, Filistin, Mısır ve Irak’ı fethetmiştir.
Osman bin Affan (644-656), Muhammed’in hanımlarından biri olan Rukayye’nin kocasıydı. Halifeliği sırasında, İslam orduları Kuzey Afrika’ya kadar ilerlemiştir.
Ali bin Ebu Talib (656-661), Muhammed’in amcası ve damadıdır. Halifeliği sırasında, İslam toplumu iç savaşa sürüklenmiştir.
Dört Halife’nin ardından, halifelik makamı İslam tarihindeki farklı hanedanlar tarafından yönetilmiştir. Bu hanedanlar arasında Emeviler, Abbâsiler, Fâtımîler, Memlûkler ve Osmanlılar bulunmaktadır.
Emevi Halifeleri:
- Muaviye bin Ebû Sufyan (661-680)
- Yezid bin Muaviye (680-683)
Muaviye II (683-684)
Abdülmelik bin Mervan (685-705)
Velid bin Abdülmelik (705-715)
Süleyman bin Abdülmelik (715-717)
Yezid II (720-724)
Hisham bin Abdülmelik (724-743)
Velid II (743-744)
Yezid III (744-744)
İbrahim bin Mervan (744-745)
Mervan II (745-750)
Emevi halifeliğinin sonu, 750 yılında Abbâsiler tarafından devrilmesiyle geldi. Abbâsiler, Emevilerin yerine geçti ve İslam imparatorluğunun kontrolünü ele geçirdiler.
Abbasi Halifeleri:
Abbâsî halifeleri, 750’den 1258’e kadar hüküm süren İslam hanedanıdır. Abbâsiler, Emevilerin yerine geçti ve İslam imparatorluğunun kontrolünü ele geçirdiler.
Abbâsiler, İslam dünyasında önemli bir rol oynadılar. İslami imparatorluğu genişletmeye ve güçlendirmeye devam ettiler. Abbâsiler aynı zamanda İslami bilim, sanat ve mimarinin de önemli destekçileriydiler.
Abbâsî halifeleri şunlardı:
Ebu’l-Abbas Seffah (750-754)
Mansur (754-775)
- Mehdi (775-785)
- Hâdî (785-786)
- Harun Reşid (786-809)
- Emin (809-813)
- Memun (813-833)
- Mutasım (833-842)
- Vasık (842-847)
Muhtadi (847-861)
Mütevekkil (861-862)
Mütevekkil’in oğulları (862-870)
Muktedir (892-902)
Muktafi (902-908)
Muktadir’in oğulları (908-932)
Razi (934-940)
Muttaqi (940-944)
Mütevekkil Billah (944-974)
Kazim (991-1031)
Mütevekkil’in oğulları (1031-1055)
Mustali (1075-1094)
Musta’li’nin oğulları (1094-1118)
Mustafa (1118-1135)
Mustafa’nın oğulları (1135-1158)
Mustafa’nın torunları (1158-1258)
Abbâsî halifeliğinin sonu, 1258 yılında Moğollar tarafından Bağdat’ın yağmalanmasıyla geldi. Moğollar, Abbâsî halifesini öldürdü ve halifeliğin sonunu getirdi.
Fatımi Halifeleri:
Fâtımî halifeleri, 909’dan 1171’e kadar hüküm süren İslam hanedanıdır. Fâtımîler, Muhammed’in soyundan gelen Zeydi İslam mezhebinin takipçileriydi.
Fâtımîler, Mısır’ı fethederek ve Kahire’yi başkent yaparak İslam dünyasında önemli bir güç haline geldiler. Fâtımîler ayrıca Kuzey Afrika, Sicilya ve Levant’ın bazı bölgelerini de kontrol ettiler.
Fâtımî halifeleri, İslam dünyasında önemli bir rol oynadılar. İslami imparatorluğu genişletmeye ve güçlendirmeye devam ettiler. Fâtımîler aynı zamanda İslami bilim, sanat ve mimarinin de önemli destekçileriydiler.
Fâtımî halifeleri şunlardı:
- Mehdi (Ubeydullah el-Mehdi Billah) (909-934)
- Kâ’im (Muhammed el-Kâ’im Bi-Emrillah) (934-946)
Mansur (İsmail Mansur Bi-Nasrillah) (946-953)
Mu’izz (Ebu Tamim el-Mu’izz Li-Dinillah) (953-975)
Aziz (Ebu Mansur Nizar Aziz Billah (975-996)
Hâkim (El-Hâkim bi-Emrillah) (996-1021)
Zafir (Mansur el-Zafir Billah) (1021-1036)
Mustansir (El-Mustansir Billah) (1036-1094)
- Musta’li (El-Musta’li Billah) (1094-1101)
- Amir (El-Amir Bi-Ahkamillah) (1101-1130)
Hafiz (El-Hafiz Li-Dinillah) (1130-1149)
Zafir (Mansur el-Zafir Billah) (1149-1154)
Faiz (Ebu Mansur Faiz Billah) (1154-1160)
Adid (El-Adid Li-Dinillah) (1160-1171)
Fâtımî halifeliğinin sonu, 1171 yılında Selahaddin Eyyubi tarafından Kahire’nin fethi ile geldi. Eyyubi, Fâtımî halifesini tahttan indirdi ve Mısır’ı kendi kontrolü altına aldı.
Memlüklü Halifeleri:
Memlüklü Halifeleri, 1250’den 1517’ye kadar hüküm süren bir Müslüman hanedanıdır. Memlükler, Moğolların Mısır’ı fethetmesinden sonra, Fâtımî halifesini tahttan indirerek iktidara geldiler.
Memlükler, Mısır’ı, Levant’ı ve Hicaz’ı kontrol eden güçlü bir askeri devletti. Memlükler, Haçlılara karşı etkili bir şekilde savaştılar ve İslam dünyasının en güçlü güçlerinden biri oldular.
Memlüklü halifeleri şunlardı:
El-Mustansir Billah (1250-1257)
El-Muzaffer (1257-1260)
El-Muzaffer Şeyh (1260-1261)
El-Melik el-Kâmil (1261-1277)
El-Melik el-Eşref (1277-1312)
El-Melik el-Nasır (1312-1340)
El-Melik el-Muzaffer (1340-1341)
El-Melik el-Nasır (1341-1342)
El-Melik el-Muzaffer (1342-1344)
El-Melik el-Eşref (1344-1345)
El-Melik el-Nasır (1345-1351)
El-Melik el-Muzaffer (1351-1352)
El-Melik el-Eşref (1352-1354)
El-Melik el-Nasır (1354-1361)
El-Melik el-Muzaffer (1361-1362)
El-Melik el-Eşref (1362-1377)
El-Melik el-Nasır (1377-1390)
El-Melik el-Eşref (1390-1394)
El-Melik el-Nasır (1394-1412)
El-Melik el-Muzaffer (1412-1414)
El-Melik el-Eşref (1414-1421)
El-Melik el-Nasır (1421-1422)
El-Melik el-Muzaffer (1422-1423)
El-Melik el-Eşref (1423-1438)
El-Melik el-Nasır (1438-1453)
El-Melik el-Eşref (1453-1461)
El-Melik el-Nasır (1461-1496)
El-Melik el-Eşref (1496-1517)
Memlüklü halifeliği, 1517 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından yıkıldı.
Osmanlı Halifeleri:
Osmanlı halifeleri, 1517’den 1924’e kadar hüküm süren bir Müslüman hanedanıdır. Osmanlılar, Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethetmesiyle Memlüklü halifeliğini ortadan kaldırarak halifelik unvanını üstlendiler.
Osmanlı halifeleri, İslam dünyasının dini ve siyasi liderleri olarak kabul edildiler. Halifeler, İslam hukukunun yorumlanması ve uygulanmasından sorumluydu.
Osmanlı halifeleri şunlardı:
- Yavuz Sultan Selim (1517-1520)
- Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566)
- II. Selim (1566-1574)
- III. Murad (1574-1595)
III. Mehmed (1595-1603)
I. Ahmed (1603-1617)
I. Mustafa (1617-1618)
II. Osman (1618-1622)
I. Mustafa (ikinci kez) (1622-1623)
IV. Murad (1623-1640)
I. İbrahim (1640-1648)
IV. Mehmed (ikinci kez) (1648-1687)
II. Süleyman (1687-1691)
- III. Ahmed (1691-1730)
III. Mustafa (ikinci kez) (1757-1774)
I. Abdülhamid (1774-1789)
II. Selim (ikinci kez) (1789-1807)
III. Mustafa (üçüncü kez) (1807-1808)
II. Mahmud (1808-1839)
- Abdülmecid (1839-1861)
Abdülaziz (1861-1876)
V. Murad (1876)
II. Abdülhamid (1876-1909)
V. Mehmed Reşad (1909-1918)
VI. Mehmed Vahideddin (1918-1922)
Osmanlı halifeliği, 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından kaldırıldı.
Halifelik makamı, 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından kaldırılmıştır. Bu karar, İslam dünyasında büyük bir tartışmaya yol açmıştır.
Halife Kimdir:
Halife, İslam dünyasında siyasi ve dini liderlik rolünü üstlenen kişiye verilen unvandır. Halifenin görevi, İslam dininin en yüksek otoritesi olarak kabul edilmek ve İslam dünyasının siyasi ve dini birliğini sağlamaktır.
Halifelik unvanı, İslam peygamberi Muhammed’in ölümünden sonra, onun yerine geçen ve İslami imparatorluğu yöneten ilk dört kişiye verildi. Bu dört halifeye, “Dört Halife” veya “Raşidîn Halifeleri” adı verilir. Dört Halife döneminde, halifeler hem dini hem de siyasi liderlik rollerini üstlenmişlerdir.
Dört Halife’nin ölümünden sonra, halifelik unvanı, farklı İslami hanedanlar tarafından kullanılmıştır. Bu hanedanlar arasında Emeviler, Abbasîler, Fâtımîler, Memlükler ve Osmanlılar bulunmaktadır.
Halifelik unvanı, 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından kaldırılmıştır. Ancak, bazı İslami gruplar, halifeliğin yeniden kurulmasını savunmaktadır.
Halifenin görevleri, İslam hukukçuları ve tarihçileri tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır. Ancak, genel olarak kabul edilen halifenin görevleri şunlardır:
- Dini liderlik: Halife, İslam dininin en yüksek otoritesi olarak kabul edilir. Halife, İslam hukukunun yorumlanmasından ve uygulanmasından sorumludur. Ayrıca, İslami bayramları ve diğer dini etkinlikleri yönetir.
- Siyasi liderlik: Halife, İslam dünyasının siyasi lideri olarak kabul edilir. Halife, İslam ülkelerinin dış ilişkilerinden ve iç güvenliğinden sorumludur. Ayrıca, İslam hukukunun uygulanması için gerekli olan yasaları ve yönetmelikleri yürürlüğe koyar.
- Askeri liderlik: Halife, İslam dünyasının askeri lideri olarak kabul edilir. Halife, İslam ülkelerinin savunmasından sorumludur. Ayrıca, İslam dininin yayılması için seferlere öncülük edebilir.
Halifeliğin kaldırılmasından sonra, İslam dünyasında halifenin görevlerini yerine getirebilecek bir kurum ortaya çıkmamıştır. Bunun yerine, İslam dünyasının farklı bölgelerinde farklı liderler, halifenin görevlerini üstlenmeye çalışmışlardır. Örneğin, bazı ülkelerde, dini liderler, halifenin dini liderlik rolünü üstlenmişlerdir. Diğer ülkelerde, siyasi liderler, halifenin siyasi liderlik rolünü üstlenmişlerdir.
Halifenin görevleri:
İslam hukukçuları ve tarihçileri tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır. Ancak, genel olarak kabul edilen halifenin görevleri şunlardır:
- Dini liderlik: Halife, İslam dininin en yüksek otoritesi olarak kabul edilir. Halife, İslam hukukunun yorumlanmasından ve uygulanmasından sorumludur. Ayrıca, İslami bayramları ve diğer dini etkinlikleri yönetir.
- Siyasi liderlik: Halife, İslam dünyasının siyasi lideri olarak kabul edilir. Halife, İslam ülkelerinin dış ilişkilerinden ve iç güvenliğinden sorumludur. Ayrıca, İslam hukukunun uygulanması için gerekli olan yasaları ve yönetmelikleri yürürlüğe koyar.
- Askeri liderlik: Halife, İslam dünyasının askeri lideri olarak kabul edilir. Halife, İslam ülkelerinin savunmasından sorumludur. Ayrıca, İslam dininin yayılması için seferlere öncülük edebilir.
Halifenin görevleri, İslam dünyasının farklı dönemlerinde farklı şekillerde uygulanmıştır. Örneğin, Dört Halife döneminde halifeler, hem dini hem de siyasi liderlik rollerini üstlenmişlerdir. Ancak, daha sonraki dönemlerde, halifeler genellikle siyasi liderlik rolüne odaklanmışlardır.
Halifeliğin kaldırılmasından sonra, İslam dünyasında halifenin görevlerini yerine getirebilecek bir kurum ortaya çıkmamıştır. Bunun yerine, İslam dünyasının farklı bölgelerinde farklı liderler, halifenin görevlerini üstlenmeye çalışmışlardır. Örneğin, bazı ülkelerde, dini liderler, halifenin dini liderlik rolünü üstlenmişlerdir. Diğer ülkelerde, siyasi liderler, halifenin siyasi liderlik rolünü üstlenmişlerdir.
